TARIMSAL ÜRETİM PLANLAMASI TOPLANTISINA KATILDIK

Tarım sektörü ile ilgili politikaların tespit edilmesi, planlanması ve koordinasyonuna ilişkin olarak, hazırlanan Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik taslağı ile ilgili paydaşların görüş ve önerilerinin alınması amacıyla, 20.07.2023 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından bir toplantı gerçekleştirilmiştir.

Tarımsal üretim alanında faaliyette bulunan sektör paydaşları, STK temsilcileri, Bakanlık temsilcileri ve akademisyenlerin yer aldığı toplantıya Birliğimizi temsilen genel sekreter yardımcımız Kamile Savaş katılmıştır. 

Hayvancılık Genel Müdürü Sn. Salih Çelik, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Sn. Dr. Mustafa Altuğ Atalay’ın üretimde planlamanın önemini vurguladığı açılış konuşmalarının ardından Bitkisel Üretim Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir, bir sunum yaparak söz konusu yönetmeliğin hazırlanma gerekçesini ve konuyla ilgili detayları paylaşmıştır.

Sn. Hasdemir konuşmasında; planlamanın bir düşünce süreci olduğunu, bu süreç üzerine yeterince düşünülmezse ileride sorunlarla karşılaşılabileceğini; tarımın dinamik bir sektör olduğunu ve bazen gerçekleşmesi beklenilen sonuçlardan daha farklı durumlarla karşılaşılabildiğini ve bu nedenle tarımsal üretimde planlamanın da zor bir süreç olduğunu ifade etmiştir. 

Son yirmi yılda kişi başına arazi varlığımızın azaldığını ve buna rağmen nüfus artışı, turistler ve sığınmacılarla beraber yaklaşık 100 milyon kişiyi beslememiz gerektiğini ve buna ek olarak da 200 civarında ülkeye ihracat yaptığımızı dile getirmiştir. 

Son yıllarda meyve bahçelerinin sayısında artış gözlenirken, tarla bitkisi ekilen arazilerde görülen azalmaya dikkat çeken Dr. Hasdemir, aslında ülkemizin meyve üretiminin ihtiyacın üzerinde olduğunu, tarla bitkileri üretimine daha çok ihtiyaç duyulduğunu vurgulamıştır. Bugün dahilde işleme rejimi kapsamında ithal ettiğimiz tarımsal ürünleri üretmek için tarım alanlarımızın yeterli olmayacağını, bu nedenle mevcut koşullarımızda üretimi arttırmanın gerekli olduğunu belirtmiştir. Bu amaçla kaynaklarımızı optimize ederek, hasılayı arttırmanın doğru bir adım olacağını dile getirmiştir. Tarımsal Üretimin Planlanmasına yönelik bu adım ile doğal kaynaklarımıza uygun şekilde üretim yapılarak, kaynakları verimli kullanmayı hedeflediklerini,  amacın üreticiye ceza vermek olmadığını söylemiştir. Katılımcı bir anlayışla planlama çalışmalarına önce pilot bir bölgede başlanılarak, kademeli bir geçiş süreci öngörüldüğünü ve bu süreçte de daha önce kazanılmış haklara müdahale edilmeyeceğini ifade etmiştir. 

Bitkisel ve hayvansal üretimin bir bütün olduğunu, bitkisel üretimin ilk aşama olması sebebiyle çalışmaya önce bitkisel üretim alanında başlanılacağını ve daha sonra hayvansal üretim ile birlikte bütünsel bir yaklaşımla faaliyetlere devam edileceğini belirtmiştir. 

Sn. Hasdemir’in konuşmasının ardından sektör paydaşları görüşe açılan Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik taslağı ile ilgili görüş ve önerilerini paylaşmışlardır. Katılımcılar tarafından aşağıdaki hususlar dile getirilmiştir:

 

• Tarımsal üretim planlaması ülkemizin ihtiyaç duyduğu, aynı zamanda da kontrolü ve gerçekleştirilmesi zor bir süreçtir.

• Yönetmelik taslağında bahsi geçen Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu’nun sadece kamu çalışanlarından oluşması ve STK’lar, üniversiteler gibi diğer sektör paydaşlarına bu kurulda görev ve oy hakkı verilmemesi bu sürecin katılımcı bir anlayışla yürütülmesi açısından doğru olmayacaktır. Tarımsal üretimin planlanması ile ilgili çalışmalarda özellikle STK’lara yer verilmesi önem arz etmektedir. Sivil toplum örgütleri de bu anlamda Bakanlığımıza destek vermeye hazırdır.
• Tarımsal verilerin doğruluğu açısından sıkıntılar bulunmaktadır. Öncelikle verilerin sağlıklı bir şekilde hesaplanması ve buna göre bir planlama yapılması gerekmektedir.
• Üretim planlaması yapılırken, uzun süredir belirli bir ürünü üreten ve ekipmanını da buna göre edinmiş olan üreticilerle ilgili destek vermek gerekebilir. Örneğin patates üretimi yapan üretici buna göre bir makine almışsa, bu üreticiyi domates üretmeye yönlendirmek için buna uygun ekipman alması amacıyla destek verilmesi önemlidir.
• Sözleşmeli tarımın hem üretici hem de alıcı tarafından suiistimal edildiği durumlara dikkat edilmesi gerekecektir.
• Üretimin arttırılması için öncelikle üreticinin kazanç sağlayacağı ve üretimde kalacağı bir model geliştirilmesi gerekecektir.
• Üretici daha fazla kazanç sağladığı bir üründen daha az kazançlı bir ürüne geçmek istemeyecektir.
• Mera varlığı ile ilgili verilerde yıllardır bir değişiklik görülmemektedir, bu konuda bir analiz yapılması ve hayvansal üretimle ilgili planlamanın da buna göre sürdürülmesi önem arz etmektedir.
• Sadece birincil üretimde değil, salça vb. işlenmiş ürünlerde de tüketimin ne kadar olduğunun belirlenmesi planlama açısından önemlidir.
• İklim değişikliği konusu da son zamanlarda dikkat edilmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim koşullarının değişiklik göstermesi nedeniyle ekim – dikim ve hasat zamanlarında görülen kaymalar da bu planlama sürecinde dikkate alınmalı ve üreticiye bu konuda bilgi verilmelidir.
• Konuyla ilgili sektör paydaşlarıyla çalıştay düzenlenmesi süreç açısından faydalı olacaktır.