BİRLİĞİMİZDEN KAMUOYUNA DUYURULUR
Karma yem sanayisi hayvanlarımızın sağlıklı bir şekilde verim kaybına uğramadan beslenebilmesi için gerekli olan yemleri tüm zorluklara rağmen üretip sevk etmeye devam etmektedir. Tüm dünyayı etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle başta yaşam şeklimiz olmak üzere tüm ticari faaliyetler de etkilenerek bir değişim süreci içerisine girilmiştir. Bu süreçte en önemli öncelik insan sağlığının korunması haline gelmiştir. Bunun yanında ticari faaliyetlerin aksatılmadan idare edilmesi de önem taşımaktadır.
Yem sanayisi, hayvanların dengeli bir şekilde beslenmesi, kaynakların ve çevrenin korunması, bitkisel üretimin desteklenmesi gibi bir çok konuda ülkemiz hayvancılığına ve ekonomisine önemli katkılar sunmaktadır. Tıpkı gıda sanayisinde olduğu gibi sektörümüz de faaliyetlerine devam etmesi gereken elzem sektörler arasındadır. Nitekim gıda sanayi hayvansal ürünsüz hayvanlarda yemsiz kalamaz. Sektörümüz bu durumun bilincinde olarak COVID-19 salgınına karşı tüm riskleri ve gerekli önlemleri alarak üretmeye devam etmektedir.
Sektörümüzde COVID-19 salgınına karşı, personel sayısının azaltılması, vardiyaların ve yemek saatlerinin bölünmesi, fabrikalara tüm girişlerin ateş ölçümü dahil kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmesi, nakliye araçlarının birer birer fabrikaya alınması, şoförlerin araçlardan inmeden sevkiyat yapmalarının sağlanması, personelin birbirleriyle temasının önlenmesi, personelin yurt dışından gelen ve hasta olması muhtemel kişilerle ilişkilerinin takip edilmesi gibi birçok önlemler uygulanmaktadır.
Yem sanayi hububatlar, yağlı tohumlar ve bunların yan ürünleri başta olmak üzere birçok yem hammaddesini işleyerek en uygun fiyatı verecek şekilde karma yemler üreterek hayvancılığın istifadesine sunmaktadır.
Yem sektöründe kullanılan yem hammaddelerinin yarıya yakını ülkemizde üretimi yeterince olmaması nedeniyle ithal yem hammaddelerinden oluşmaktadır.
Bu nedenle yem hammadde ve dolayısıyla karma yem fiyatları döviz kuru artışlarından bir hayli etkilenmektedir. Nitekim sektörümüz birçok yem hammaddesini dolar ile alırken karma yemleri TL ile satmaktadır. Bu da karma yem sanayisini Kur riskinin en fazla yaşandığı sektörlerden birisi haline getirmektedir.
Bunun dışında COVID-19 salgınının da etkisiyle Rusya’da olduğu gibi hammadde temin ettiğimiz diğer bazı ülkelerde de yem hammadde temini konusunda sorunların yaşanması muhtemel hale gelmiştir.
Hem yurt dışında hem de yurt içinde en önemli sorunlardan biri ise lojistikte yaşanmaktadır. Yurt dışında bazı limanların kapanması, yurtdışı tedarikçilerinin karantina süreleri, gemi bulamama gibi riskler nedeniyle ürün sevkiyatı yapmaması, yurt içinde nakliye fiyatlarında %20-30 artışların görülmesi ve kamyon bulmanın zorlaşması bu sorunlardan bazılarıdır.
Yem sektörü bazı ürünlerde 15 günlük, bazı ürünlerde 3 aya kadar olmak üzere genelde 1,5-2 aylık yem hammadde stokları ile faaliyette bulunmaktadır ve sektörümüzün elindeki stoklar hızla tükenmeye başlamıştır.
Türkiye’de 600’e yakın yem fabrikası bulunmaktadır ve bunlar hem kalite hem de fiyat anlamında birbirleriyle sürekli rekabet halindedir.
Bu nedenlerle karma yem fiyatları hammadde fiyatları ve yoğun rekabet koşullarıyla şekillenmektedir.
Yem hammadde fiyatlarındaki artışlar karma yem fiyatlarını artırmaktadır. Ocak-Nisan 2020 arasındaki yem hammadde ve karma yem fiyat değişimleri aşağıda verilmektedir.
YEM HAMMADDELERİ İLE KARMA YEM FİYATLARI (TL - $)
| OCAK 2020 | NİSAN 2020 | Değişim % | ||||
| TL/ton |
$/ton | TL/ton |
$/ton |
TL |
$ | |
| MISIR | 1.270 | 213 | 1.310 | 201 | 3 | -6 |
| ARPA | 1.380 | 232 | 1.320 | 202 | -4 | -13 |
| FULL FAT SOYA | 2.503 | 420 | 3.032 | 465 | 21 | 11 |
| SOYA KÜSPESİ | 2.384 | 400 | 2.999 | 460 | 26 | 15 |
| KANOLA KÜSPESİ | 1.550 | 260 | 1.956 | 300 | 26 | 15 |
| MISIR GRİZİ | 1.371 | 230 | 1.565 | 240 | 14 | 4 |
| BUĞDAY KEPEĞİ | 1.150 | 193 | 1.160 | 178 | 1 | -8 |
| MISIR KEPEĞİ | 1.371 | 230 | 1.565 | 240 | 14 | 4 |
| RAZMOL | 1.230 | 206 | 1.270 | 195 | 3 | -5 |
| KIRIK BUĞDAY | 1.300 | 218 | 1.400 | 215 | 8 | -2 |
| YEMLİK BUĞDAY | 1.540 | 258 | 1.590 | 244 | 3 | -5 |
| HAM YAĞ | 4.291 | 720 | 4.955 | 760 | 15 | 6 |
| ATK (28 PROTEIN) | 1.120 | 188 | 1.200 | 184 | 7 | -2 |
| ATK (36 PROTEIN) | 1.401 | 235 | 1.695 | 260 | 21 | 11 |
| PTK | 1.380 | 231 | 1.400 | 215 | 1 | -7 |
| MELAS | 980 | 164 | 1.200 | 184 | 22 | 12 |
| DDGS | 1.609 | 270 | 2.021 | 310 | 26 | 15 |
| HAMMADDE ORTALAMA | 12 | 3 | ||||
| SÜT YEMİ | 1.460 | 245 | 1.605 | 246 | 10 | 0 |
| BESİ YEMİ | 1.360 | 228 | 1.500 | 230 | 10 | 1 |
| KARMA YEM ORTALAMA | 10 | 1 | ||||
| $ KURU |
5,96 |
6,52 | 9 | |||
Not: Kırmızıyla yazılanlar piyasada işlem gördüğü para birimini belirtmektedir.
Tablodan da görüleceği üzere Ocak-Nisan 2020 arasında dolar kuru %9, yem hammadde fiyatları TL bazında ortalama %12, dolar bazında %3 artarken, karma yem fiyatları ise TL bazında ortalama %10, dolar bazında ise %1 artmıştır.
Yem sektörümüz hayvancılık var olduğu sürece var olacaktır. Ekonominin gereği olarak yapılması gereken fiyat artışlarını hayvancılığımızın korunması için minimum düzeyde tutmaktadır. Fabrika içinde üretim, sevkiyat ve diğer tüm personele, bunun yanında kamyon şoförlerine hastalık konusunda bulaşma riskinin en aza indirildiğine dair gerekli önlemlerin alındığını göstermek işlerin devamlılığı açısından önem taşımaktadır. Bu şartlar altında üretim yapabilmesi yem sektörünün takdir edilmesi gereken bir başarısı haline gelmiştir.
Bu süreçte yanımızda olan tüm tedarikçilerimize, müşterilerimize, Bakanlığımıza ayrıca teşekkür ediyor, sağlıklı günlere bir an önce ulaşabilmek ümidiyle hepinize hayırlı işler diliyoruz.
M. Ülkü KARAKUŞ
Başkan